ΟΛΙΓΑΠΟΛΑΠΟΛΛΑΠΟΛΙΓΑ
...ένα e-περιοδικό ποικίλης ύλης, που έχει ως σκοπό να εντοπίζει ό,τι αξιόλογο, πρωτότυπο ή και παράξενο υπάρχει στο διαδίκτυο,
όπως και να εμπλουτίζεται διαρκώς με τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τους προβληματισμούς μας για την ζωή και τον κόσμο μας γενικότερα...

Η Σαχάρα έχει επεκταθεί ...κατά 10%, η σκόνη της είναι και ...λίπασμα

- Α. Η έρημος Σαχάρα, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη, γίνεται συνεχώς ολοένα μεγαλύτερη, καθώς έχει αυξηθεί κατά 10% περίπου από το 1920 μέχρι σήμερα και συνεχίζει να επεκτείνεται... Η Σαχάρα, με έκταση περίπου 9,4 εκατ. τ. χλμ. (σχεδόν όσο οι Η.Π.Α.), είναι η μεγαλύτερη ζεστή έρημος και η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο, επειδή η Ανταρκτική και η Αρκτική Ζώνη είναι σχεδόν διπλάσιες της Σαχάρας (14,2 εκατ. τ. χλμ. και 14 εκατ. τ. χλμ. αντίστοιχα), αλλά θεωρούνται παγωμένες έρημοι.
Άλλες έρημοι του πλανήτη μπορεί, επίσης, να διευρύνουν σταδιακά την επικράτειά τους και η βασική αιτία σχεδόν πάντα είναι η κλιματική αλλαγή. Τα όρια της Σαχάρας, όπως όλων των ερήμων, αυξομειώνονται με τις εποχές και τις καιρικές συνθήκες. Όσο πιο ξηρές είναι οι κλιματολογικές συνθήκες, τόσο μεγαλώνουν, ενώ αντίθετα μικραίνουν, όσο αυξάνεται η υγρασία. 
Οι έρημοι χαρακτηρίζονται από χαμηλές μέσες ετήσιες βροχοπτώσεις, συνήθως λιγότερα από 10 εκατοστά βροχής ετησίως. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ατμοσφαιρικής επιστήμης Σουμάντ Νίγκαμ του Παν/μίου του Μέριλαντ, ανέλυσαν στοιχεία για τις βροχοπτώσεις στην Αφρική από το 1920 μέχρι την εποχή μας. Συμπέραναν έτσι ότι η Σαχάρα έχει μεγαλώσει κατά το 1/10 περίπου μέσα σε σχεδόν ένα αιώνα. Η έρημος επεκτείνεται προς τα νότια στη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς υποχωρεί το βόρειο τμήμα της ημιάνυδρης ζώνης του Σαχέλ, η οποία χωρίζει τη Σαχάρα από τις εύφορες σαβάνες νοτιότερα. Αντίθετα, το χειμώνα η έρημος κερδίζει έδαφος προς τα βόρεια. Τα καλοκαίρια η μέση αύξηση του εδάφους της Σαχάρας φθάνει πλέον το 16% σε σχέση με το 1920.
Μεταξύ άλλων επιπτώσεων, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η συνεχής επέκταση της Σαχάρας σημαίνει περισσότερες περιπτώσεις μεταφοράς αφρικανικής σκόνης σε άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα...
- Β. H εισβολή της αφρικανικής σκόνης μπορεί να θεωρείται, γενικά, στην Ελλάδα ως αρνητικό γεγονός, και ιδιαίτερα στην Κρήτη, όμως στην πραγματικότητα είναι ευεργετική, γιατί αποτελεί ...λίπασμα. Τα συστατικά της σκόνης που περιέχουν σίδηρο θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά, αφενός μεν διότι συμβάλλουν στην ανάλογη λίπανση των εδαφών και στην ανάπτυξη των φυτών, αφετέρου, δε, έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν έναν από του κύριους παράγοντες εμπλουτισμού της θάλασσας σε σίδηρο που απαιτείται για την ανάπτυξη φυτοπλαγκτόν, όπως τονίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Κλιματολογίας του ΕΚΠΑ Παναγιώτης Νάστος.
Η σκόνη εκτός από σίδηρο μεταφέρει, δυστυχώς, και επικίνδυνα βαρέα μέταλλα, όπως μόλυβδο, αρσενικό, νικέλιο και βανάδιο. Αν και οι συγκεντρώσεις των επικίνδυνων βαρέων μετάλλων είναι σχετικά χαμηλές, εάν ληφθούν υπ' όψιν οι τεράστιες ποσότητες σκόνης της Σαχάρας που μετακινούνται και πίπτουν κάθε χρόνο στη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου (της τάξης των εκατομμυρίων τόνων), τότε μπορεί να υποστηριχθεί ότι κάθε χρόνο αποτίθενται πολλά κιλά δυνητικά τοξικών υλικών τόσο σε αστικές περιοχές όσο και στην στεριά και την θάλασσα, επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής του ΑΠΘ Αθανάσιος Γκοντελίτσας.
H αφρικανική σκόνη είναι κυριολεκτικά ζωογόνος και για τον Βόρειο Ατλαντικό: ο σίδηρος που περιέχει η σκόνη της Σαχάρας λειτουργεί ως λίπασμα για την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού, το οποίο βρίσκεται στη βάση του τροφικού ιστού. Το θαλασσινό νερό περιέχει σίδηρο σε πολύ μικρές ποσότητες, της τάξης των μερικών δισεκατομμυριοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο νερού. Το σχετικά σπάνιο μέταλλο είναι όμως απαραίτητο για τη ζωή, καθώς είναι συστατικό βασικών βιομορίων, όπως η μυοσφαιρίνη, η αιμοσφαιρίνη και το κυτόχρωμα P450.
Σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νοτίου Καρολίνας, η έλλειψη σιδήρου είναι ο περιοριστικός παράγοντας στην ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού περίπου στο 1/5 της συνολικής έκτασης των ωκεανών. Η νέα μελέτη δείχνει ότι το 70% με 90% του σιδήρου που υπάρχει στα νερά του Βόρειου Ατλαντικού προέρχεται από τη Σαχάρα. Το συμπέρασμα προέρχεται από την ανάλυση 600 δειγμάτων νερού και τον προσδιορισμό της αναλογίας δύο ισοτόπων σιδήρου, του σιδήρου-56 και του σιδήρου-54. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει εξάλλου ότι η αφρικανική σκόνη είναι το κύριο λίπασμα και για τον Αμαζόνιο. Στην περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού, το υπόλοιπο 10% με 30% του σιδήρου έχει διαφορετική προέλευση, με την πιθανότερη εξήγηση να είναι πως απελευθερώνεται από ιζήματα στο βυθό σε συνθήκες χαμηλής συγκέντρωσης οξυγόνου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: